In de ouderenzorg wordt volop gekeken naar inzet van zorgtechnologie, maar het draait om meer dan technologische speeltjes. Daar weet Heidi Pot-Witbreuk, bestuurder van zorgorganisatie Liberein, alles van. Zorgtechnologie heeft een voorname positie in de meerjarenvisie van Liberein. Waarom zetten we zorgtechnologie in en welke problemen lossen we ermee op? Dat is de vraag die we onszelf eerst stelden alvorens het in de visie op zorgtechnologie op te nemen en er doelstellingen aan te koppelen, volgens Heidi.
“Liberein is ooit lid van de TZA geworden om zorgtechnologie op de agenda te zetten en medewerkers ermee bekend te laten worden,” vertelt Heidi. Stond voorheen ‘zorgen voor’ in Liberein’s visie, nu beweegt de organisatie zich naar ‘zorgen dat’. Zorgtechnologie is daarin een belangrijk onderdeel. De TZA ondersteunt bij de implementatie en helpt bij kennisdeling. “In de TZA vinden we een mooi netwerk waarin mensen met elkaar verbonden zijn, die met dezelfde dingen bezig zijn. We worden geholpen om de digitale transformatie te versnellen en te verbeteren,” vervolgt ze, “Er zijn zoveel technologische hulpmiddelen. Wat kies je dan? Bij Liberein proberen we dat zoveel mogelijk af te kaderen, zodat we de inzet ervan gemakkelijker kunnen maken voor onze zorgprofessionals en duurzaam inbedden in het proces.”
Nieuwe generatie wordt opgeleid om te begeleiden
De inzet van zorgtechnologie kan vragen en soms weerstand oproepen bij medewerkers en cliënten. “Het is belangrijk om cliënt, medewerker en organisatie bij elkaar te brengen. We zitten in een maatschappelijke transformatie. Mensen moeten en willen langer zelfstandig thuis wonen, zelf regie houden en de nieuwe generatie ouderen is digitaal vaardiger. Er komt daarnaast een nieuwe generatie aan die inmiddels anders wordt opgeleid om die mensen te begeleiden. De maatschappij moet daar nog aan wennen, het (zorg)landschap verandert en het ontvangen van zorg is niet meer de vanzelfsprekendheid zoals het altijd was. Om deze transitie vorm te geven, zullen er grenzen moeten worden verlegd, die misschien wel buiten de kaders van je organisatie liggen. Meer samenwerking tussen zorg- en welzijnsorganisaties, de gemeente en woningbouwcorporaties is dan noodzakelijk. In Twente is die samenwerking vaak intrinsiek. We overleggen samen met andere (zorg)organisaties en zien het gezamenlijke belang om vraagstukken met elkaar op te pakken. Dat is zo mooi aan het noaberschap in Twente.”
Als je doet wat je altijd deed, leidt dat niet tot vernieuwing.
Samen met Manna, Livio en de Posten vormt Liberein de Zorgschakel Enschede. Een coöperatie waarin hoogcomplexe laagvolume zorg in gezamenlijkheid wordt uitgevoerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan medisch technisch handelen in de thuissituatie, een specialistisch wondzorgteam en het leveren van nachtzorg. Maar daarnaast wordt ook vanuit de frontoffice in het MST de in-, door- en uitstroom van cliënten geregisseerd en wordt er op diverse strategische ontwikkelingen gezamenlijk opgetrokken zoals bijvoorbeeld zorgtechnologie. “Het is mijn persoonlijke overtuiging dat we hierin móeten samenwerken, zo hebben we inmiddels een gezamenlijke visie op zorgtechnologie en proberen we gezamenlijk daarin op te trekken,” zegt Heidi, “Als je écht wilt vernieuwen dan moet je kijken naar het bestaande proces en als je daar zorgtechnologie in meeneemt, wordt het een ander proces dan het huidige. Als je doet wat je altijd deed, leidt dat niet tot vernieuwing. Het is overigens een proces waarbij je de medewerkers goed moet betrekken. Zij kunnen zelf het beste beoordelen wat waarde toevoegt. Ze moeten erin geloven en erop vertrouwen dat technologie van meerwaarde is en bijdraagt aan de zelfredzaamheid van cliënten maar ook aan hun eigen werkproces, en dat kost tijd. In de Zorgschakel kunnen we veel van anderen leren en kennis delen.”
Zorg van de toekomst
“Het gaat hard met de maatschappelijke digitalisering en er wordt veel data verzameld en geanalyseerd. Kijk naar gps-trackers of sleep analysers. Van de data die we hieruit halen, kunnen we veel leren en processen verbeteren. Ik vind bijvoorbeeld de sleep analyser een mooie technologie die echt waarde toevoegt. Cliënten worden minder gestoord en krijgen meer rust, waardoor medewerkers ’s nachts minder vaak hoeven te checken. Dat is mooie inzet. Maar we kijken ook naar de ontwikkeling van AI. Daar zullen we mee bezig moeten en onderzoeken hoe het ons kan helpen. Dat vind ik wel spannend want je vraagt jezelf wel eens met deze snelheid van digitalisering af: waar gaat het naar toe? En welke risico’s zitten aan de mogelijkheden? Het moet immers wel menselijk, beheersbaar en in balans blijven.”
Zorginnovatie bij iedereen in de genen
Heidi noemt Liberein niet perse een grote koploper als het gaat om de inzet van zorgtechnologie: “We zijn nu druk met het uitdragen en vertalen van onze visie op de toekomst naar de praktijk. Onderdeel daarvan is een plan om onze organisatie toekomstbestendig te maken met een nieuwe ict infrastructuur. Dat is een belangrijk fundament om technologie integraal onderdeel te laten worden van je processen. Daarnaast zijn we bezig met nieuw- en verbouwplannen waarvan zorgtechnologie een integraal onderdeel wordt. Hierover voeren we gesprekken met cliënten en medewerkers hoe dit vorm te geven. Uiteindelijk willen we graag dat zorginnovatie, continu verbeteren en anders naar processen kijken bij iedereen in de genen zit. Het is mooi dat we onze krachten daarin bundelen en samen optrekken, over onze eigen grenzen heen kijken.”
